بوتاکس در واقع سم باکتری کلستریدیوم بوتولینوم است که با مهار آزادسازی استیل کولین در محل اتصال عصب و عضله باعث شل و ضعیف شدن عضلاتی میشود که انقباض آنها موقع خندیدن و اخم کردن و...، با گذشت زمان باعث ایجاد چروکهای فعال یا دینامیک میشود.
با استفاده از اثر بوتاکس و شل شدن عضلات، خطوط ناشی از افزایش فعالیت عضله از بین رفته و طرح صورت و گردن تغییر یافته و چروک ناشی از انقباض عضلات صاف میگردد. البته این نکته را نباید فراموش کرد که چروکهای غیرفعال یا استاتیک که ناشی از تغییر در محتوای کلاژن لایه زیرین پوست است و در اثر گذشت سن و تابش آفتاب به وجود میآید، تحت تاثیر بوتاکس قرار نمیگیرد.
بوتاکس روشی آرام و کم دردسر و غیر جراحی برای رفع چین و چروک صورت و گردن است. خطوط هیپرکنتیک مثل خطوط اخم، حاصل انقباضهای مکرر عضلاتی است که به صورت عمود بر چینها قرار گرفتهاند. ضعیف کردن و یا به حالت استراحت درآمدن عضلات توسط بوتاکس (سروتیپ A) میتواند خطوط را صاف کند.
این خطوط شامل خطوط افقی پیشانی (ناشی از انقباض عضله فرونتالیس یا عضله پیشانی) خطوط افقی روی بینی (ناشی از انقباض عضله پروسروس) خطوط پنجه کلاغی اطراف چشم و خطوط اطراف دهان و خطوط خارجی پلک تحتانی است.
بیماران بین ۳۰ تا ۵۱ سال بیشترین پاسخ را به درمان با بوتاکس میدهند و امروز درمان با بوتاکس در این گروه سنی یکی از جنبههای مهم زیباسازی است.
اثرات بوتاکس در عرض یک تا دو روز قابل مشاهده است و در عرض چند هفته کامل میشود و ۳ تا ۴ ماه باقی میماند و ممکن است ۶ ماه یا بیشتر هم باقی بماند.
محل تزریق با کیسه یخ سرد میشود تا میزان ناراحتی ناشی از تزریق کاهش یابد و گاهی محل تزریق ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از تزریق با پماد موضعی بیحس میگردد. با تزریق بوتاکس علاوه بر کاهش خطوط اخم و پیشانی، دور چشم و دور لب و گردن میتوان به ابرو شکل داد و به بالا بردن ابرو کمک کرد.
در اثر افزایش سن افتادگی ابرو اتفاق میافتد که باعث ایجاد یک ظاهر عصبانی و اخمو میشود که با تزریق صحیح بوتاکس توسط پزشک مجرب میتوان عضلات پایین کشنده ابرو را غیرفعال کرده که باعث بالا رفتن ابرو میشود و تا ۱۲ هفته بعد از درمان به حداکثر خود میرسد.
مراقبتهای بعد از تزریق بوتاکس
برای جلوگیری از پخش شدن بوتاکس به عضلات غیرهدف باید بیمار حدود ۲ تا ۴ ساعت به صورت نشسته یا ایستاده باشد و از مالیدن و دستکاری محل محل تزریق تا ۲۴ خودداری کند. از بیمار خواسته میشود که ۲ تا ۳ ساعت بعد از تزریق عضلات هدف را منقبض و منبسط کند.
کاربرد دیگر بوتاکس:
تزريق بوتاكس براى درمان تعريق بيش ازحدزيربغل، كف دست و پا
بوتاكس ازطريق قطع ارتباط اعصاب محرك سمپاتيك با غددعرق، مانع ترشح عرق مى شود و درصورت تزريق صحيح، آنقدرمؤثر است كه باعث خشك شدن كامل موضع مى شود؛به همين علت نتيجه درمان براى مبتلايان به تعريق بيش ازحد كه مدتها،ازاحساس خيسى ناشى ازعرق ،رنج می بردند،بسياررضايتبخش است.
بوتاكس بايد درقسمت عميق درم،جايى كه غدد عرق قرار دارند، تزريق شود، تعداد تزريق بستگى به وسعت ناحيه مبتلا دارد، بطور متوسط درهرسانتى مترمربع پوست يك تزريق انجام مى شود؛ گرچه می توان بصورت دستی،تزریق کرد ولی بهتراست تزريق با گان مزوتراپى انجام شود تا دارو، به مقدار مناسب و درعمق مناسب پوست تزريق شود و دردناشى از تزريق هم،به حداقل برسد. این روش معمولا" درد ندارد ولی درصورت حساسیت بیمار،بیحسی موضعی اعمال می شود.
٢٤ تا ٤٨ ساعت بعد از تزريق، تأثير بوتاكس درقطع ترشح عرق شروع شده وتا يك هفته كامل مى گردد. دو هفته بعد ،پوست ناحيه مبتلا،مورد ارزيابى قرارمى گيرد و درصورت مشاهده نقاطى كه ترشح عرق درآنها ادامه دارد،تزريق بوتاكس درآن نقاط انجام مى شود.هدف درمانى؛خشك شدن پوست وتوقف ترشح عرق است.اثربوتاكس ٩تا١٢ماه باقى مى ماند و بعد از چند نوبت تزريق (تقریبا"سالی یکبار)، تعريق تا حد زيادى كاهش خواهد يافت، بطوريكه مختصر تعريق باقى مانده، با درمان دارويى موضعى به خوبى قابل كنترل خواهد بود.